Şerefname ( II. Cilt )

Şerefname ( II. Cilt )

Şerefhan tarafından yazılan ve Kürt tarihi alanında klasik bir kitab olan Şerefname, Kürtlerin aslı ve sosyal yapılarını, Kürdistan’ın yönetiminde adı geçen hükümdarları, devletleri, beylikleri ve aşiretleri anlatıyor. Elinizdeki bu kitap ise, Şerefname’ye “Hatime” olarak yazılmıştır ve değişik zamanlarda ikinci cilt olarak yayınlanmıştır. Bu ciltte, genel olarak Osmanlıların Anadolu’ya gelişleri olan 1288 yılından kitabın yazılış tarihi olan 1597 yılına kadar Osmanlı sultanlarının ve onlarla ilişkili olarak İran’da özellikle Safeviler dönemindeki sultanların önemli olayları aktarılmıştır. Bu klasik tarih kitabının, tarih meraklılarına ve araştırmacılara ciddi bir kaynak olacağı şüphesizdir. ** Şerefnama ku ji aliyê Şerefxan ve hatiye nivîsîn, di dîroka Kurdan de klasîkek e. Binyad û civaka Kurdan, dewlet, eşîr, mîrektî û hikûmdarên ku di îdareya Kurdistanê de derbas dibin, qal dike. Ev kitêba di destê we de ji bo Şerefnamê wekî Xatime hatiye nivîsîn. Di hin wextên cihê de bi navê cîlda 2’yan hatiye weşandin. Di vê cîldê de gelemperî hatina Osmaniyan a Anatoliyê ya ji sala 1288an heta 1579an a ku sedema nivîsîna vê kitêbê ye, têkiliyên siltanên Osmanî û yên Îraniyan nemaze jî yên Safewiyan hatine qal kirin. Bêguman ev kitêba dîrokî ya klasîk ji bo merakperwerên dîrokê û lêkolîneran çavkaniyek pirr girîng e. Osmanlı ve İran Tarihi İçin Alternatif Bir Kaynak: Şerefname Şerefname’nin ikinci cildi aslında bir “hatime” ile başlar. Çünkü Şerefhan, eserinin birinci cildinde tamamen Kürt ve Kürdistan tarihini işlemiş ve bu şekilde eserini bitirmiştir. Fakat Kürt beylerinin tarihini bitirdikten sonra eserinin ikinci cildinde Osmanlı ve İran tarihini işlemiştir. Bu yönüyle Doğu kaynakları referans alınarak yazılan Şerefname, Osmanlı’yı Osmanlı’ya dayanmadan yazar. Daha çok Fars ve Arap kaynaklarından yararlanlarak yazılan eser, “Âl-i Osman’ın haşmetli sultanlarının ve onların çağdaşı olan İran ve Turan padişahlarının durumlarının beyanı hakkındadır”şeklindeki giriş başlığı ile başlar. Şerefname, Osmanlının 1299-1597 yılları arasındaki tarihini ve Osmanlı-İran ilişkilerini anlamak için önemli bir klasik kaynaktır. Bu önemli eserin müellif hattı elyazması halen Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Eser ilk olarak 1669 yılında yine Şerefhan ailesinden Ahmed Mirza Bey tarafından Türkçeye tercüme edilmiştir. Daha sonra Şem’î tarafından da 1681’de Türkçeye çevrilen Şerefname 1860 yılında da Rusçaya tercüme edilmiştir. Osman Aslanoğlu tarafından -eserin 1862 tarihli St. Petersbourg Farsça baskısından- Türkçeye çevrilen Şerefname, özellikle Osmanlı araştırmalarında hâlâ önemli bir başucu eseri.