Ne kadar geçmişte kalırsa kalsın, tarihsel olgu ve olayları, kısr bir döngüye girmemek koşuluyla, bütün yönleriyle ve en ince ayrıntısına kadar açığa çıkarıp kavramadan, bugünü ve yarını görebilmek ve bu kapsamda toplumsal çıkara dair yeni projeler üretmek ve geliştirebilmek olanaklı olmadığı gibi, tarihin ağır manevi yükü ve sorumluluğu hep (sırtta) hissedilecektir.