Hasanveyhî Kürt Emirliği (961-1015)

Hasanveyhî Kürt Emirliği (961-1015)

Bu kitap, Abbasiler döneminde İran'ın Kuzeybatısındaki Cibâl bölgesinde kurulan, İslam tarih ve coğrafya kaynaklarında Hasanveyhî Kürt Emirliği adını alan bu Emirliğin kuruluşunu, gelişimini ve yıkılışını ele almaktadır. Cibâl bölgesinde ortaya çıkan bu emirlik, İbn Haldun'un Tarihi'nde "Kürtlerin Devleti" olarak tanıtılmaktadır.

Hasanveyhî Emirliği, Hüseyin el-Berzikanî tarafından bir araya getirilen Kürt aşiretlerinin sağladığı birlik zemini üzerinde kurulmuştur. Hüseyin el-Berzikanî'nin oğlu Hasanveyh Emirliğin asıl kurucusu olarak kabul edilir. Adı İslam tarihi kaynaklarında Hasanveyh b. Hüseyin el-Kurdî olarak geçmektedir. Büveyhîlerle iyi bir müttefiklik ilişkisi kurmasına rağmen Hasanveyh'in ölümünden sonra Emirlik Büveyhî Hükümdarı Adudüddevle'nin müdahalesine maruz kalmıştır. Hasanveyh'in çocukları, Bedir hariç, itaatlerini bildirmelerine rağmen emirliğin ileri gelen tüm şahsiyetleriyle birlikte katledilmişlerdir. Büveyhilerin onayını alarak Emirliğin başına geçen Bedir izlediği iç ve dış siyaset sayesinde Hasanveyhî Emirliği'ni zirveye taşımıştır. Bedir Abbasî halifesi Kâdir-Billâh tarafında daha önce kimseye verilmeyen "Nasirü'd-Din ve'd-Devle" ünvanıyla taltif edilmiş ve kendisine Hilafet Sancağı da gönderilmiştir. Zenginliği dillere destan bu emirlik maalesef Bedir'in öz oğlu Hilâl ile giriştiği bir savaşın akabinde hızla yıkılış sürecine girmiştir.

Bu çalışma, İslam tarih ve coğrafya kaynaklarında, Kürtler hakkında yer alan ve bir kısım tarihçiler tarafından tahrif edilen bilgilerin aslına sadık kalınarak okuyucuyla buluşturulması açısından son derece önem arz eden bilimsel bir çalışmadır.