Onlar dağlılar, dağ Türkleri, gayrimedeni, Doğulu, geri kalmış, batıl, ilkel, vahşi, feodal, sert insanlar, silah severler, şiddet onların doğalarında var, saf ve masumlar, çocuk gibiler. —
Kürtlerin Türk sinemasının perdesinde görülmeye başlamaları 50’li yıllarda “Doğu”nun keşfiyle başlar. O tarihlerden günümüze Kürtler ve Kürtlerle meskûn coğrafyalar Türk sinemasının vazgeçilmez konusu oldu. Ne var ki Kürtler asla “Kürt” olarak adlandırılmadılar, sadece işaret edilerek gösterildiler. Türk kamerasının bugün de sinemada, popüler dizilerde, TV skeçlerinde devam eden bu gösterme arzusunu nasıl anlamalı? Türk sinemasındaki Kürt temsillerinin bu “adlandırmadan gösterme” stratejisi ne işe yarıyor?
Gemideki Hayalet, Şarkiyatçılık ve Kolonyalizm literatürünün birikiminden yararlanarak Türk sinemasındaki Kürt imgelerinin tarihi boyunca ilerlerken hem kısmi değişimleri hem de sabitleri, klişeleri dikkatimize sunuyor. En büyük katkısı, ırkçılığın sadece nefret içerikli şiddet edimlerinden ibaret olmadığını, bir zihniyet biçimi, bir görme biçimi olduğunu sinema üzerinden göstermesi. Bakışımızı değiştirme çağrısı olan bu kitabın, Kürtlüğün ve Türklüğün içine girdiği sarmaldan esenlikle çıkmasına bir katkı olarak okunmasını dileriz.
İÇİNDEKİLER
Önsöz
Giriş Coğrafya, Kader ve Kuram Unutulmuş Halk Temsilin Gücü
1. Türklüğün Hareketleri Toplumsal İktidardan Egemenliğe Türklük Tahakküm ve Saydamlık Egemen Habitus Türklüğün ve Kürtlüğün Diyalektik İnşası Eksiklik Hissinden Egemenlik İstencine: Türklüğün Çifte Hareketi ve Gösterme Arzusu Kemalist Fikriyat ve Türklük Türklük Etkisi ve Kemalizmin Akademik Eleştirisi
2. Türk Sineması "Doğu"yu Keşfediyor Asimetrik Karşılaşmalar: "Doğu"nun İcat Edilişi Eklemlenen Kategoriler: Köylü-Kürt-"Doğulu" ve Köy-"Doğu" Devletin Söyleminden Sinemanın Perdesine
3. Ulusal İmge, Sinema ve Türklük 60’lar, Kürtlüğün ve Türklüğün Kemalist İmgesi Hudutların Kanunu: "Bu Okul Açılmalı, Bütün Çocukları Kurtarmalı" Toprağın Kanı: "Bu İnsanlar İçin Buradayım, Bizim Petrolümüz Bunları da Kurtaracak" "Ev"deki "Çocuklar"
4. Tarih, Sınıf ve Temsil: Kürtlüğün Sol-Popülist İmgesi 70’ler: Sol-Popülist Temsil ve Oryantalist/Kolonyalist Söylem Kürtlüğün Cinselleştirilmesi Türklük Evreninde Medenileşen Kürt Muhafazakâr Popülist Temsil Distopik "Doğu" "Afrika" Olarak "Doğu" Sürü Anadolu’nun ve Kürt Coğrafyasının Değişen Sinematik Tahayyülleri
5. Egemenlik, Anlatı ve Fantazi Hakkâri’de Bir Mevsim: Romandan Filme, Anlatı ve Fantazi Farkın Mutlaklaştırılması: Dünya ve Tarihdışı Bir Coğrafya Cumhuriyetin Yasal Dairesine Çağrı: Derman Bir Haber ve Macera Coğrafyası Olarak "Doğu": Katırcılar
7. Heterotopik Manzaralar Heterotopik Bir Kamp Değişen Manzaralar
8. Cinselleştirilen ve Etnografikleştirilen Kürtlük Kürtlüğün Etnografikleştirilmesi Cinselleştirilen Kürtlük Kürtlüğün Eğretilemesine Dönüşen Suskun Kadınlar
9. Gemideki Hayalet Kolonyalist Temsil Rejiminin Aktüel Hareketleri Gemideki Hayalet Usulünce Gömülmeyenler, Yası Tutulmayanlar Yeni Bir Yönelimin İlk İşaretleri Tepenin Ardı ve Abluka Çoğunluk Sarmaşık Yazı Tura Büyük Adam Küçük Aşk Güneşe Yolculuk Gelecek Uzun Sürer Jîn Toz Bezi İstanbul’un Diasporik İmgesi
Ek: Kürt Sineması: Varoluşun Politikası ve Poetikası
Ek Sinematik Varlığın Politikleşmesi Varlığın İfadesi Olarak Film: Klamek Ji bo Beko Kolonyal Bir Dünyanın Parçası Olarak Film Minör Bir Sinema: Bir Halkı Yaratmak Kamp ve Sınır: Bahman Ghobadi Sinemasının Politik Evreni Hareket ve Zaman Şok ve Kramp Kamp ve Film Savaşın Bilinci: Kazım Öz Sineması